- جوان‌های ورزشکار موجب سربلندی ایران هستند/ ملت را شاد کردید، از همه شما صمیمانه تشکر می‌کنم
- ماهوارهبر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا می‌سازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403 امکان‌سنجی ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن
حاشیه‌ها پیرامون «دولتِ مسکن‌ساز»
دولت سید ابراهیم رئیسی وعده داده است که سالانه یک میلیون واحد مسکن می‌سازد تا در پایان دولتش، چهار میلیون مسکن تحویل داده باشد. مجلس نیز در اجرای این طرح با دولت هم‌نظر است.
دولت سید ابراهیم رئیسی وعده داده است که سالانه یک میلیون واحد مسکن می‌سازد تا در پایان دولتش، چهار میلیون مسکن تحویل داده باشد. مجلس نیز در اجرای این طرح با دولت هم‌نظر است. شورای نگهبان نیز این طرح را تصویب کرده و حتی رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز پیشتر بر اجرای سریع‌تر این طرح تاکید کرده و گفته بود: وزارت راه‌و‌شهرسازی به عنوان مجری و نماینده دولت موظف است برنامه‌های خود برای اجرای این قانون را هر چه سریع‌تر به کمیسیون عمران ارائه کند. در مقابل، مخالفان این طرح که عمدتاً از پایگاه سیاسی مخالف دولت و طرفدار دولت قبل هستند، ساز مخالف می‌زنند؛ برخی می‌گویند اساساً ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال ممکن نیست و برخی نیز اگر چه اصل ماجرا را انکار نمی‌کنند، ولی بر تورم‌زا بودن آن تاکید دارند. در این گزارش ادعای موافقان و مخالفان را مورد واکاوی قرار داده و امکان ساخت مسکن و همچنین مسئله‌ی تورم‌زایی آن را بررسی کرده‌ایم.
چرتکه مخالفان
تجارت‌نیوز که از مخالفان طرح است، با مطرح کردن این پرسش که «ساخت هر روز دو هزار و ۷۴۰ واحد در مدت چهار سال روی کاغذ شدنی است؟» اینطور چرتکه می‌اندازد: در فروردین که هنوز در قیمت فولاد و سیمان افزایش قیمت شدید رخ نداده بود، رئیس سازمان نظام مهندسی کشور حداقل قیمت ساخت را شش میلیون تومان اعلام کرد. با یک محاسبه می‌توان پیش‌بینی کرد که ساخت این چهار میلیون واحد مسکن چه نقدینگی را به اقتصاد وارد می‌کند. اگر در این طرح برای هر خانوار یک واحد ۷۰ متری ساخته شود، با کف قیمت ساخت فروردین امسال هر واحد با هزینه ۴۲۰ میلیون تومان ساخته می‌شود. در مجموع برای ساخت یک میلیون واحد در سال اول به بودجه ۴۲۰ هزار میلیارد تومانی نیاز است. با کف قیمت متری شش میلیون تومان، دولت برای ساخت چهار میلیون واحد به بودجه ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومانی نیاز دارد. البته این بودجه فقط برای ساخت واحد ساختمانی است و مبلغ آن با احتساب مشاعات بیشتر از این میزان است. در واقع با ساخت این چهار میلیون واحد ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور تزریق می‌شود. اما این محاسبه براساس حداقل قیمت سال گذشته انجام شده است، شاید باید محاسبه‌ای کرد که به واقعیت نزدیک‌تر باشد. این رسانه در ادامه با لحاظ تورم سال‌های آینده، ادعا می‌کند که این طرح حدود ۲۶۷۱ هزار میلیارد تومان نقدینگی به اقتصاد کشور تزریق خواهد کرد.
ادعای تورم‌زایی
اگر بپذیریم که اساساً اضافه کردن ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومان یا ۲۶۷۱ هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور –آن هم فقط برای طرح مسکن- شدنی باشد، دیگر ادعای بعدی (یعنی تورم‌زایی طرح ساخت مسکن) قابل اثبات است؛ در ادبیات اقتصاد کلان داریم که رشد نقدینگی معمولاً به یکی دو سال وقفه، اثر خود را در تورم به خوبی نشان می‌دهد. البته افزایش نقدینگی این طرح –به اندازه‌ای که مخالفان می‌گویند- حتماً بیش‌برآوردی شده است و در ادامه به آن پرداخته خواهد شد. ولی به فرض که اصل افزایش نقدینگی در اثر این طرح را بپذیریم، خوب است بدانیم که از مهم‌ترین انتقادات اصلاح‌طلبان به طرح مسکن مهر در دولت احمدی‌نژاد نیز همین تورم‌زایی آن بود. این در حالی است که در دولت نهم و دهم تا اردیبهشت سال ۱۳۹۲، دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکن تحویل داده شد، ولی به اعتراف عباس عبدی –فعال اصلاح‌طلب- تورم دولت احمدی‌نژاد از دولت‌های میرحسین موسوی، هاشمی و روحانی به مراتب کمتر بود (روزنامه اعتماد – دوشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۰)؛ بنابراین خوب است رسانه‌هایی که هشت سال از اقدامات دولت قبل دفاع می‌کردند، به‌جای سنگ‌اندازی در مقابل طرح خانه‌سازی برای مردم توضیح دهند که اگر طرح ساخت مسکن تورم‌زاست، پس چرا دولت قبل بدون ساخت جدی مسکن تورم را به بالای ۴۵% رساند؟!
تهاتر با نفت
ادعای تورم‌زایی ساخت مسکن، صحیح نیست، چون اولاً زمین را دولت تامین می‌کند و در ثانی برخی طرح‌ها (مثلاً تهاتر نفت با ساخت مسکن) هزینه‌ی ساخت را بسیار کاهش می‌دهد. رستم قاسمی وزیر راه، مسکن و شهرسازی چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و درباره اینکه چگونه می‌خواهد سالانه یک میلیون مسکن بسازد توضیحاتی ارائه کرد. وی در همین برنامه درباره روش تامین اعتبارات این طرح افزود: «به دنبال تهاتر نفت با ساخت انواع پروژه‌های ریلی، جاده‌ای و دریایی هستیم.» کارشناسان معتقدند قاسمی به دنبال تهاتر نفت با ساخت مسکن است. پیشتر نیز استفاده از پیمانکاران خارجی برای ساخت مسکن سابقه داشته و مثلاً در شهر پردیس، ساختمان‌های ترکیه‌ساز از این دست هستند. طرح تهاتر نفت با مسکن از سه جهت حائز اهمیت است؛ هم دور زدن تحریم‌ها محسوب می‌شود، هم مشکل بیماری هلندی را حل می‌کند و هم از تورم‌زایی طرح ساخت مسکن به شدت می‌کاهد. چون قرار نیست از منابع بانک مرکزی برای تامین مالی این طرح استفاده شود؛ بنابراین استفاده از اظهارات رئیس سازمان نظام مهندسی کشور که هزینه ساخت هر متر مسکن را حداقل شش میلیون اعلام کرده بود، برای بررسی هزینه‌های طرح مسکن مدنظر دولت، منطقی و معقول نیست.
جمع‌بندی
آنچه روشن است، این است که کشور به سالیانه یک میلیون مسکن جدید نیاز دارد. همچنین مسلم است که این مسکن بر اساس اظهارات مسئولان دولتی قرار است به کسانی که مسکن ندارند و از تسهیلات دولتی برای ساخت یا خرید مسکن استفاده نکردند، تعلق بگیرد؛ بنابراین جامعه هدف دریافت‌کننده این خدمت، طبقات پایین درآمدی هستند. روشن است که مهم‌ترین هزینه در سبد مصارف این خانوار‌ها هزینه‌های سرسام‌آور اجاره است. در چنین شرایطی حتی اگر اجرای طرح مسکن تورم ۵۰%ی هم ایجاد کند و قیمت‌ها به طور متوسط ۵۰% اضافه شوند، چون هزینه‌ی اجاره از روی دوش خانواده‌های ضعیف درآمدی برداشته خواهد شد، آن‌ها ضرر نمی‌کنند. با این حال هم تجربه نشان داده که ادعای تورم‌زایی ساخت مسکن توسط دولت درست از آب در نیامد و هم تجربه دیگری نشان داده است که دولت می‌تواند هیچ مسکنی نسازد، ولی تورم بالای ۴۵% ایجاد کند. همچنین در نهایت باید گفت: طرح ساخت مسکن توسط دولت که با اهدای زمین رایگان انجام می‌شود و بخش مهمی از هزینه‌هایش نیز قرار است از طریق تهاتر نفت تامین شود، قاعدتاً به لحاظ نظری نیز نباید تورم‌زا باشد؛ بنابراین بهتر است به جای مخالفت با این طرح، در مورد ریز و جزئیات آن چکش‌کاری صورت گیرد تا معایب احتمالی‌اش اصلاح شده و به بهترین نحو اجرا شود.
چرتکه مخالفان
تجارت‌نیوز که از مخالفان طرح است، با مطرح کردن این پرسش که «ساخت هر روز دو هزار و ۷۴۰ واحد در مدت چهار سال روی کاغذ شدنی است؟» اینطور چرتکه می‌اندازد: در فروردین که هنوز در قیمت فولاد و سیمان افزایش قیمت شدید رخ نداده بود، رئیس سازمان نظام مهندسی کشور حداقل قیمت ساخت را شش میلیون تومان اعلام کرد. با یک محاسبه می‌توان پیش‌بینی کرد که ساخت این چهار میلیون واحد مسکن چه نقدینگی را به اقتصاد وارد می‌کند. اگر در این طرح برای هر خانوار یک واحد ۷۰ متری ساخته شود، با کف قیمت ساخت فروردین امسال هر واحد با هزینه ۴۲۰ میلیون تومان ساخته می‌شود. در مجموع برای ساخت یک میلیون واحد در سال اول به بودجه ۴۲۰ هزار میلیارد تومانی نیاز است. با کف قیمت متری شش میلیون تومان، دولت برای ساخت چهار میلیون واحد به بودجه ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومانی نیاز دارد. البته این بودجه فقط برای ساخت واحد ساختمانی است و مبلغ آن با احتساب مشاعات بیشتر از این میزان است. در واقع با ساخت این چهار میلیون واحد ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور تزریق می‌شود. اما این محاسبه براساس حداقل قیمت سال گذشته انجام شده است، شاید باید محاسبه‌ای کرد که به واقعیت نزدیک‌تر باشد. این رسانه در ادامه با لحاظ تورم سال‌های آینده، ادعا می‌کند که این طرح حدود ۲۶۷۱ هزار میلیارد تومان نقدینگی به اقتصاد کشور تزریق خواهد کرد.
ادعای تورم‌زایی
اگر بپذیریم که اساساً اضافه کردن ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومان یا ۲۶۷۱ هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور –آن هم فقط برای طرح مسکن- شدنی باشد، دیگر ادعای بعدی (یعنی تورم‌زایی طرح ساخت مسکن) قابل اثبات است؛ در ادبیات اقتصاد کلان داریم که رشد نقدینگی معمولاً به یکی دو سال وقفه، اثر خود را در تورم به خوبی نشان می‌دهد. البته افزایش نقدینگی این طرح –به اندازه‌ای که مخالفان می‌گویند- حتماً بیش‌برآوردی شده است و در ادامه به آن پرداخته خواهد شد. ولی به فرض که اصل افزایش نقدینگی در اثر این طرح را بپذیریم، خوب است بدانیم که از مهم‌ترین انتقادات اصلاح‌طلبان به طرح مسکن مهر در دولت احمدی‌نژاد نیز همین تورم‌زایی آن بود. این در حالی است که در دولت نهم و دهم تا اردیبهشت سال ۱۳۹۲، دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکن تحویل داده شد، ولی به اعتراف عباس عبدی –فعال اصلاح‌طلب- تورم دولت احمدی‌نژاد از دولت‌های میرحسین موسوی، هاشمی و روحانی به مراتب کمتر بود (روزنامه اعتماد – دوشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۰)؛ بنابراین خوب است رسانه‌هایی که هشت سال از اقدامات دولت قبل دفاع می‌کردند، به‌جای سنگ‌اندازی در مقابل طرح خانه‌سازی برای مردم توضیح دهند که اگر طرح ساخت مسکن تورم‌زاست، پس چرا دولت قبل بدون ساخت جدی مسکن تورم را به بالای ۴۵% رساند؟!
تهاتر با نفت
ادعای تورم‌زایی ساخت مسکن، صحیح نیست، چون اولاً زمین را دولت تامین می‌کند و در ثانی برخی طرح‌ها (مثلاً تهاتر نفت با ساخت مسکن) هزینه‌ی ساخت را بسیار کاهش می‌دهد. رستم قاسمی وزیر راه، مسکن و شهرسازی چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و درباره اینکه چگونه می‌خواهد سالانه یک میلیون مسکن بسازد توضیحاتی ارائه کرد. وی در همین برنامه درباره روش تامین اعتبارات این طرح افزود: «به دنبال تهاتر نفت با ساخت انواع پروژه‌های ریلی، جاده‌ای و دریایی هستیم.» کارشناسان معتقدند قاسمی به دنبال تهاتر نفت با ساخت مسکن است. پیشتر نیز استفاده از پیمانکاران خارجی برای ساخت مسکن سابقه داشته و مثلاً در شهر پردیس، ساختمان‌های ترکیه‌ساز از این دست هستند. طرح تهاتر نفت با مسکن از سه جهت حائز اهمیت است؛ هم دور زدن تحریم‌ها محسوب می‌شود، هم مشکل بیماری هلندی را حل می‌کند و هم از تورم‌زایی طرح ساخت مسکن به شدت می‌کاهد. چون قرار نیست از منابع بانک مرکزی برای تامین مالی این طرح استفاده شود؛ بنابراین استفاده از اظهارات رئیس سازمان نظام مهندسی کشور که هزینه ساخت هر متر مسکن را حداقل شش میلیون اعلام کرده بود، برای بررسی هزینه‌های طرح مسکن مدنظر دولت، منطقی و معقول نیست.
جمع‌بندی
آنچه روشن است، این است که کشور به سالیانه یک میلیون مسکن جدید نیاز دارد. همچنین مسلم است که این مسکن بر اساس اظهارات مسئولان دولتی قرار است به کسانی که مسکن ندارند و از تسهیلات دولتی برای ساخت یا خرید مسکن استفاده نکردند، تعلق بگیرد؛ بنابراین جامعه هدف دریافت‌کننده این خدمت، طبقات پایین درآمدی هستند. روشن است که مهم‌ترین هزینه در سبد مصارف این خانوار‌ها هزینه‌های سرسام‌آور اجاره است. در چنین شرایطی حتی اگر اجرای طرح مسکن تورم ۵۰%ی هم ایجاد کند و قیمت‌ها به طور متوسط ۵۰% اضافه شوند، چون هزینه‌ی اجاره از روی دوش خانواده‌های ضعیف درآمدی برداشته خواهد شد، آن‌ها ضرر نمی‌کنند. با این حال هم تجربه نشان داده که ادعای تورم‌زایی ساخت مسکن توسط دولت درست از آب در نیامد و هم تجربه دیگری نشان داده است که دولت می‌تواند هیچ مسکنی نسازد، ولی تورم بالای ۴۵% ایجاد کند. همچنین در نهایت باید گفت: طرح ساخت مسکن توسط دولت که با اهدای زمین رایگان انجام می‌شود و بخش مهمی از هزینه‌هایش نیز قرار است از طریق تهاتر نفت تامین شود، قاعدتاً به لحاظ نظری نیز نباید تورم‌زا باشد؛ بنابراین بهتر است به جای مخالفت با این طرح، در مورد ریز و جزئیات آن چکش‌کاری صورت گیرد تا معایب احتمالی‌اش اصلاح شده و به بهترین نحو اجرا شود.
منبع: سایت رهنما
اشتراک گذاری:
ارسال نظرات